همه چيز درباره واريكوسل

واريكوسل يك بيماري شايع است و مهمترين و شايعترين علت ناباروري قابل اصلاح در مردان مي باشد. اغلب مردان مبتلا به اين بيماري نمي دانند نياز به چه اقدامي دارند و علي رغم اينكه با پزشكان مختلف مشورت مي كنند، هنوز نمي توانند تصميم قطعي در مورد بيماري خود بگيرند. در اين نوشتار سعي مي شود كه به سئوالات متداول كه مبتلايان به واريكوسل مي كنند، پاسخ داده شود.

1. واريكوسل چيست؟

واريكوسل از كلمه واريس منشاء مي گيرد. واريكوسل عبارت از متسع شدن و گشاد شدن وريدها يا سياهرگهاي اطراف بيضه مي باشد.

2. چه عاملي سبب واريكوسل مي شود؟

سياهرگها مسئول خارج كردن خون از عضو و هدايت آن بطرف قلب مي باشند. براي اينكه خوني كه بطرف بالا و سربالائي مي رود بطرف عقب برنگردد، داخل سياهرگها دريچه هائي وجود دارند كه از برگشت خون بطرف عقب جلوگيري مي كنند. حال اگر اين دريچه ها خراب شوند، خون براحتي بطرف عقب برگشته و سبب اتساع سياهرگها مي شود. در موارد نادر بخصوص اگر واريكوسل در طرف راست باشد و ناگهان ايجاد شده باشد، علت آن مي تواند سرطان كليه باشد.

3. واريكوسل چرا سبب آسيب به قدرت باروري مرد مي شود؟

بيضه ها براي اينكه خوب بتوانند نطفه مردانه يا همان اسپرم توليد كنند، بايد درجه حرارت آنها نيم درجه كمتر از درجه حرارت بدن باشد. به اين دليل موقعيت بيضه‌ها خارج از داخل بدن مي باشد. وقتي سياهرگهاي اطراف بيضه متورم وگشاد مي شوند، درجه حرارت بيضه‌ها بالا رفته و ممكن است توليد اسپرم آسيب ببيند.

4. آيا تمام مردان مبتلا به بيماري واريكوسل مشكل در باروري خواهند داشت؟

خير. بسياري از مردان مبتلا به واريكوسل داراي چند فرزند بوده و تا آخر عمر نيز از وجود واريكوسل در خودشان بي اطلاع مي مانند.

5. آيا واريكوسل مي تواند هر دو بيضه را گرفتار كند؟

بله. ولي در 90 درصد موارد فقط بيضه چپ گرفتار مي شود.

6. علائم واريكوسل كدامها هستند؟

• درد مبهم در ناحيه بيضه ها

• احساس سنگيني يا كشيدگي در بيضه

• رگهاي متسع در داخل كيسه بيضه

• احساس ناراحتي در بيضه يا كيسه بيضه

• كوچكي بيضه مبتلا

7. ميزان شيوع واريكوسل در مردان نابارور چقدر است؟

اگر بررسي شود حدود 40 درصد مردان نابارور داراي واريكوسل هستند.

8. آيا واريكوسل مي تواند سبب آزواسپرمي (تعداد اسپرم صفر) شود؟

اين امر بسيار نادر است. در مردانيكه داراي آزواسپرمي هستند و واريكوسل نيز دارند بايد دنبال علل ديگر آزواسپرمي بود.

9. آيا عمل جراحي واريكوسل هميشه منجر به بهبود قدرت باروري مرد مي شود؟

خير. در موارديكه مشكل بيمار شديد است، عمل جراحي واريكوسل منجر به حاملگي طبيعي نمي شود، ولي مواردي وجود دارند كه كيفيت و كميت اسپرم آنقدر بد است كه امكان بارداري حتي با روشهاي لقاح مصنوعي نيز وجود ندارد، در همچون مواردي عمل جراحي واريكوسل مي تواند سبب بهبود كميت و كيفيت اسپرم شده و شانس موفقيت لقاح مصنوعي را بالا ببرد.

10. آيا عمل جراحي واريكوسل به تنهائي سبب بهبود قدرت باروري مي شود؟

معمولا خير. بعد از عمل بهتر است بيمار حداقل شش ماه تحت درمان داروئي قرار گيرد. اسپرم از نظر كميت (تعداد) و كيفيت (حركت و شكل طبيعي) مي تواند مشكل داشته باشد. براي بهبود كميت و كيفيت اسپرم داروهاي جداگانه اي لازم است. بستگي به نوع مشكل مي توان يك يا چند نوع از اين داروها را براي بيمار تجويز كرد.

11. چه مدت بعد از عمل واريكوسل قدرت باروري مرد بهبود مي يابد؟

اغلب بيماران عجله دارند و چند هفته پس از عمل تقاضاي انجام آزمايش براي مشاهده نتيجه عمل هستند. يك سلول زايا در داخل بيضه 72 روز طول مي كشد تا تبديل به اسپرم بالغ شود، در هر نوع مداخله درماني در مردان نابارور از جمله عمل جراحي واريكوسل بايد حداقل دو دوره 72 روز تا بهبود قدرت باروري منتظر شد. بنابراين بايد در حدود شش ماه بعد از عمل منتظر شد تا نتيجه عمل مشخص شود. در مدت اين شش ماه بهتر است بيمار دارو دريافت كند.

12. من مبتلا به واريكوسل هستم ولي نتيجه آزمايش تجزيه مني طبيعي است، آيا بايد جراحي كنم؟

واريكوسل با گذشت زمان و بتدريج سبب آسيب به قدرت باروري مرد مي شود. درست است كه شما در حال حاضر مشكلي نداريد ولي ممكن است چند سال بعد واريكوسل سبب آسيب به قدرت باروري شما شود.

13. من مبتلا به واريكوسل هستم و داراي يك فرزند نيز مي باشم، آيا احتياج به عمل جراحي دارم؟

گاهاً بعضي افراد داراي واريكوسل شديد هستند و صاحب فرزند مي شوند. تعدادي از اين افراد مثلاً 10 سال بعد مي خواهند صاحب فرزند دوم شوند، ولي آزمايش نشان مي دهد كه دچار ناباروري شده‌اند. در اين افراد واريكوسل شديد با گذشت زمان توليد اسپرم را آسيب زده‌ است. بايد متذكر شد كه وجود واريكوسل دليل حتمي بر آسيب به قدرت باروري مرد در آينده نيست، ولي آن بالقوه قابل اتفاق افتادن است.

14. من مبتلا به واريكوسل هستم و داراي دو فرزند مي باشم و قصد بچه دارشدن زيادي در آينده را ندارم، آيا من احتياج به عمل جراحي دارم؟

خير. واريكوسل در مرداني نياز به عمل جراحي دارد كه هنوز ازدواج نكرده و صاحب تعداد دلخواه فرزند نشده اند.

15. آيا توصيه مي شود كه واريكوسل بعلت وجود درد بيضه عمل جراحي شود؟

معمولا توصيه مي شود كه واريكوسل بخاطر وجود درد در بيضه جراحي نشود، در افراديكه درد شديد بيضه دارند، بعد از عمل جراحي واريكوسل در 80-70 درصد موارد درد بهبود پيدا مي كند، ولي اين حتمي نيست.

16. انواع روشهاي جراحي واريكوسل كدامها هستند؟

واريكوسل را مي توان به دو روش لاپاراسكوپي و جراحي باز درمان كرد. چون هدف از جراحي لاپاراسكوپيك ترخيص زود بيمار و داشتن شكاف اندك بر روي بدن است، بعلت اينكه واريكوسل را مي توان با يك شكاف 3 سانتي متري و بصورت سرپائي جراحي كرد، ديگر جراحي لاپاراسكوپيك واريكوسل توصيه نمي شود، چون جراحي لاپاراسكوپيك واريكوسل داراي عوارضي است كه جراحي باز ندارد، مثل سوراخ شدن روده ها.

17. آيا جراحي واريكوسل به روش ميكروسكوپي به ساير روشها ارجحيت دارد؟

بله. يكي از خصوصيات جراحي واريكوسل عود آن بعد از عمل است. ميزان عود حدود 15 درصد است، ولي با استفاده از ميكروسكوپ اين ميزان كمتر مي شود. استفاده از ميكروسكوپ هزينه جراحي را 25 درصد زياد مي كند.

18. گريد واريكوسل يعني چه؟

گريد (Grade) نشاندهنده شدت واريكوسل است و ترجمه فارسي آن درجه مي باشد. واريكوسل بر حسب شدت درجه بندي مي شود. نوع خفيف درجه يك، نوع متوسط درجه دو و نوع شديد درجه 3 ناميده مي شود. در نوع درجه 3 تمامي كيسه بيضه همانطرف پر از عروق متسع مي باشد كه اصطلاحا گفته مي شود مثل اينكه كيسه بيضه پر از كرم خاكي است.

19. آيا جراحي واريكوسل عوارضي هم دارد؟

با اينكه عمل جراحي واريكوسل يك عمل جراحي ساده است، ولي داراي عوارض بالقوه نيز مي باشد. اين عوارض عبارتند از:

• عفونت در محل عمل

• تجمع مايع در كيسه بيضه و ايجاد هيدروسل

• آسيب به شريان بيضه كه سبب از بين رفتن بيضه همانطرف مي شود. چون شريان بيضه بسيار نازك مي باشد، معمولاً قابل رويت نيست، و جراح از برهان خلف استفاده مي كند، يعني اطمينان حاصل مي كند كه رگي كه پيدا كرده است، شريان نيست. ولي گاهاً شريان در لا به لاي وريدها گير كرده و آسيب مي بيند.

20. آيا واريكوسل قابل پيشگيري است؟

اقدامي براي پيشگيري از ابتلا به واريكوسل وجود ندارد.