بواسير يا هموروئيد به اتساع رگ هاي وريدي موجود در مجراي مقعدي مي گويند كه به كنترل مدفوع كمك مي كنند. اين رگ ها زماني كه متورم يا دچار التهاب مي گردند بواسير را به وجود مي آورند.
هموروئيد ممكن است خارجي باشد يا داخلي و علائم آن بستگي به نوع آن دارد. بواسير داخلي معمولاً همراه با خونريزي مقعدي بي درد است اما بواسير خارجي ممكن است علائم كمتري داشته باشد يا اگر ترومبوز باشد همراه با درد و تورم در ناحيه مقعد همراه خواهد بود. اگرچه علت اصلي بواسير ناشناخته است، تعدادي از عوامل كه باعث بالا رفتن فشار درون شكمي ميشوند از جمله يبوست، نشستن طولاني مدت ، كمبود فيبر دريافتي در غذاي روزانه و كم شدن توأن عضلاني افراد در سنين بالا از عوامل محتمل براي به وجود آمدن بواسير شمرده مي شوند.
درمان اوليه براي بيماري خفيف يا متوسط شامل افزايش فيبر دريافتي،افزايش مصرف مايعات و به خصوص آب، داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي براي تسكين درد و استراحت ميباشد، سپس داروهاي استروئيدي ، بي حس كننده هاي موضعي و دارو هاي قابض و محافظت كتتده مورد استفاده قرار مي گيرند. در انتها در صورت عدم پاسخ به درمان جراحي انجام مي پذيرد. لازم به ذكر است كه
بواسير يا هموروئيد به اتساع رگ هاي وريدي موجود در مجراي مقعدي مي گويند كه به كنترل مدفوع كمك مي كنند. اين رگ ها زماني كه متورم يا دچار التهاب مي گردند بواسير را به وجود مي آورند.
هموروئيد ممكن است خارجي باشد يا داخلي و علائم آن بستگي به نوع آن دارد. بواسير داخلي معمولاً همراه با خونريزي مقعدي بي درد است اما بواسير خارجي ممكن است علائم كمتري داشته باشد يا اگر ترومبوز باشد همراه با درد و تورم در ناحيه مقعد همراه خواهد بود. اگرچه علت اصلي بواسير ناشناخته است، تعدادي از عوامل كه باعث بالا رفتن فشار درون شكمي ميشوند از جمله يبوست، نشستن طولاني مدت ، كمبود فيبر دريافتي در غذاي روزانه و كم شدن توأن عضلاني افراد در سنين بالا از عوامل محتمل براي به وجود آمدن بواسير شمرده مي شوند.
درمان اوليه براي بيماري خفيف يا متوسط شامل افزايش فيبر دريافتي،افزايش مصرف مايعات و به خصوص آب، داروهاي ضد التهاب غير استروئيدي براي تسكين درد و استراحت ميباشد، سپس داروهاي استروئيدي ، بي حس كننده هاي موضعي و دارو هاي قابض و محافظت كتتده مورد استفاده قرار مي گيرند. در انتها در صورت عدم پاسخ به درمان جراحي انجام مي پذيرد. لازم به ذكر است كه
بواسير دو گونه دارد : بواسير داخلي و بواسيرهاي خارجي.
بواسير خارجي عمدتا به صورت توده نرم و متورم و يا در پاره اي اوقات به صورت توده سفت در اطراف ناحيه مقعدي ظاهر ميشوند
بواسيرهاي داخلي در داخل كانال مقعدي ايجاد ميشوند و گاهي ممكن است فرد هم دچار هموروييد داخلي و هم خارجي ويا هموروييد خونريزي دهنده باشد كه در اكثر اوقات بعد از اجابت مزاج چند قطره خون ديده مي شود.
پيش از بررسي داروهايي كه در اين زمينه استفاده مي شوند و توضيح چگونگي استفاده از انها به بررسي روش سنتي در درمان بواسير مي پردازيم:
درمان سنتي هموروئيد:
درمان سنتي معمولاً شامل رژيمي غني از فيبر، نوشيدن مايعات فراوان،نشستن داخل وان يا لگن اب گرم و استراحت ميباشد. نشستن داخل آب گرم (وان يا لگن آب گرم)sitz bath روزانه چند بارو هر بار به مدت ده تا پانزده دقيقه به كاهش تورم كمك كرده و درد را كأهش مي دهد.
۱- داروهاي استروئيدي موضوعي:
hydrocortisone 1%—-Anusol HC -1
اين گروه از داروها در درمان هموروئيد خارجي به كار رفته و به صورت كرم و پماد در بازار وجود دارند وسبب كاهش التهاب و خارش در ناحيه مقعد مي شوند اما به طور مستقيم برطرف كننده درد در اين ناحيه نمي باشند.
۲- داروهاي بي حس كننده موضعي:
benzocaine—Anusol supporters ,benzoyl alcohol—-Anusol supporter ,dibucane — Nupeecainal ointment, declinine,lidocaine,pramoxine
اين دسته از داروها ، به صورت شياف و نيز پماد در بازار موجود بوده و در درمان هموروئيد خارجي به كار مي روند و با كنترل درد از طريق بي حس كردن ناحيه مقعد به بيمار كمك مي كنند.
داروهاي قابض كننده:
calamine,Witch hazel 50%—-Tucks pads
۳- اين گروه داروها هم در درمان هموروييد داخلي وهم هموروييد خارجي به كار رفته و با خشك نگه داشتن ناحيه سبب كم شدن التهاب و رفع خارش و سوزش ناحيه معقد مي شوند.
۴- داروهاي محافظت كننده:
aluminum hydroxide gel,cocoa butter,cod liver oil,glycerin,mineral oil,…
اين داروها به أشكال متفاوت مانند ، كرم ، پماد و شياف در بازار وجود دارند و در درمان هردو نوع هموروييد به كار مي روند. اين داروها مانند يك لإيه محافظ عمل كرده و پوست را از ترشحات أطراف مقعد دور نگه مي دارند وبدين شكل سبب بر طرف شدن تدريجي التهاب خارش و سوزش ناحيه مقعد مي گردند.
عوارض جانبي:
داروهاي استروئيدي نبايد بيشتر از ١٤ روز به طور متناوب استفاده شوند چون ممكن است سبب نازكي پوست شده و ايجاد مشكلات ثانويه نمايند.
استفاده از داروهاي قابض كننده در افراد ديابتي، مبتلا به فشار خون بالا و بزرگي پروستات بايد تحت نظر پزشك باشد.
نكات مهم:
۱- داروهاي نام برده هيچ كدام درمان كننده بواسير نبوده و فقط علائم بيماري را كنترل مي كنند ، اگر پس از ٧ روز همچنان علايم بر جا بود و يا در صورت ادامه خونريزي دراين ناحيه مراجعه به پزشك الزامي مي باشد.
۲- حفظ بهداشت ناحيه مقعد و خشك نگه داشتن آن سبب كاهش علايم مي شود.
۳- استفاده از صابونهاي ملائم و بدون عطر هنگام شتشوي ناحيه توصيه مي شود.
۴- اگر پس از استفاده از كرم و يا پماد در اين قسمت با افزايش خارش و قرمز شدن مواجه شديد احتمال دارد به ان ماده دارويي حساسيت داشته باشيد ، مصرف ان را قطع نموده و ناحيه را با اب ولرم و صابون هاي غير عطري شسته و كاملا خشك نماييد.