كدام بيماري هاي پوستي با ليزر درمان مي شوند؟

كشف پديده‌اي به نام ليزر توانست در امر سلامتي، رفع يك‌سري عارضه‌ها و البته در دنياي زيبايي، انقلابي به پا كند و با رشد تكنولوژي و دانش روز، اين پديده هم دستخوش سير تكاملي شد. امروزه ليزرهاي متعددي در امر زيبايي و سلامتي به كار گرفته مي‌شوند تا به بيماران در رسيدن به خواسته‌هاي‌شان كمك كنند؛ اما آيا ليزر مي‌تواند عارضه‌هاي پوستي را صددرصد رفع كند؟

استفاده از ليزر چه زماني موثر است و كدام عارضه‌هاي پوستي به كمك آن اصلاح مي‌شوند؟ در اين‌خصوص گفت‌وگويي با دكتر طاهره دانشمند، متخصص پوست، مو و زيبايي داشته‌ايم كه در ادامه مي‌خوانيد. البته بعضي از اين بيماري ها مثل درمان بواسير  يا درمان فيستول را ليزر درمان كرد.

ليزر و بيماري‌هاي پوستياز ليزر براي مسائل متعددي استفاده مي‌شود كه در دسته‌بندي كلي مي‌توان به درمان بيماري‌هاي پوستي و روش‌هاي زيبايي اشاره كرد. در اينجا به نقش ليزر درماني در كنترل و بهبود بيماري‌ها و عارضه‌هاي پوستي اشاره مي‌كنيم. 

١. پسوريازيسيكي از شايع‌ترين بيماري‌هاي پوستي در ايران پسوريازيس است كه بايد اشاره كنيم در حال حاضر هيچ درمان صددرصدي براي بهبود كامل آن وجود ندارد. در مرحله آخر اين بيماري درصورتي‌كه پزشك نتواند از روش‌هاي درماني دارويي پاسخ مناسبي بگيرد، از ليزرها براي بهبود علايم بيماري استفاده مي‌كند كه همراهي آن با كنترل استرس يكي از بهترين راه‌هاي جلوگيري از شدت و گسترش پسوريازيس است.

٢. خال‌هاي عروقياين عارضه را گاه در صورت بچه‌هاي كوچك مي‌بينيم و ليزر مي‌تواند آنها را برطرف كند. ماه‌گرفتگي‌ها هم در همين رده هستند كه وقتي بچه‌ها به سن خاصي برسند، پزشك مي‌تواند با كمك ليزر از پيشرفت و بزرگ شدن ضايعات جلوگيري كند.

٣. لك حاملگياين عارضه كه هم در زمره بيماري‌ها و هم در زمره عارضه‌هاي ضدزيبايي شناخته مي‌شود و به آن ملاسما هم مي‌گويند، ازجمله عارضه‌هاي پوستي است كه ليزر براي بهبود آن نقش دارد. اين لك وابسته به هورمون است و همزمان با درمان‌هاي دارويي مي‌توان از ليزردرماني هم استفاده كرد كه به كم‌رنگ شدن لك‌ها كمك مي‌كند. البته بايد گفت از آنجا كه بروز آنها هورموني است، درمان كاملي ندارند و تنها مي‌توان لك‌ها را كم‌رنگ كرد. ضمن آنكه برگشت مجدد هم دارد كه البته زمان دارد و گاهي ممكن است پس از دو يا حتي ١٠ سال برگردد. براي درمان دارويي همزمان بيمار بايد آزمايش‌هاي هورموني هم بدهد.

٤. جاي جوش بلوغاين مشكل كه به آن آكنه اسكار هم گفته مي‌شود، جاي جوش‌هاي بلوغ در جوان‌هاست كه به شكل عارضه‌هاي پوستي باقي مي‌ماند. اين اسكار به شكل جاي آبله‌مرغان يا فرورفتگي‌هايي بر سطح پوست خودنمايي مي‌كند و با ليزرهاي جديد مي‌توان آن را تا ٨٠ درصد رفع و درمان كرد؛ البته اگر فرد هنوز هم دچار آكنه است، بايد همزمان براي درمان آكنه فعالش، درمان دارويي شود.

٥. التهابات پوستييكي از ليزرهاي موجود براي درمان بيماري‌ها، ليزر كم‌توان است كه برعكس اسمش، اتفاقاً قدرت بالايي در روش‌هاي درماني دارد و براي مثال، در بهبود التهابات مفصلي از آن استفاده مي‌شود. از اين ليزر مي‌توان براي درمان بعضي التهابات پوستي نيز استفاده كرد. براي مثال، در افرادي كه سال‌ها پيش از ژل پاژ استفاده كرده‌اند و اين ژل عوارضي بلندمدت در آنها ايجاد ايجاد كرده است، وقتي اين ژل را از بدن‌شان تخليه مي‌كنيم، براي كاهش التهابات آن از اين ليزر استفاده مي‌شود. حتي پس از انجام ليزر ليپوليز هم براي كم كردن التهابات و كبودي‌هاي پوست بيمار از اين ليزر استفاده مي‌كنيم.

٦. كك و مكعارضه كك و مك از بيماري‌هاي ژنتيك پوستي است كه درمان قطعي ندارد؛ اما با ليزر مي‌توانيم به كم و كم‌رنگ كردن اين ضايعات كمك كنيم. اين عارضه بيشتر در افرادي با پوست خيلي سفيد وجود دارد و به عبارتي، عارضه افرادي با زمينه پوست اروپايي است؛ كما اينكه كك و مك در نژادهاي اروپايي بسيار شايع است.

٧. برصبرص يا ويتيليگو هم از عارضه‌هايي است كه يكي از روش‌هاي كنترل آن، استفاده از ليزر است. در واقع، اين‌طور نيست كه فقط با كمك ليزر بتوان كاري براي بهبود اين بيماري كرد و بايد درمان‌هاي متنوع، بسته به نوع و شدت بيماري در كنار هم دنبال شوند.

٨. جاي سوختگي و زخمبراي بهبود آثار سوختگي، بريدگي‌ها، جراحي، زخم و... نيز مي‌توان از ليزر استفاده كرد. ليزرهاي جديد به كمك درمان‌هاي دارويي در بهبود اين اسكارها نقش قابل قبولي دارند. البته بايد عنوان كنيم كه پوست آسيب‌ديده با هيچ ليزري به حالت اوليه‌اش برنمي‌گردد و تنها بايد بهبود درصدي را در نظر گرفت. براي مثال، اگر عمق سوختگي پوست فردي را ٢٠ فرض كنيم، پس از چند جلسه ليزر (و نه تنها يك جلسه) مي‌توانيم شدت و عمق اين ضايعه را مثلاً به ٥ برسانيم كه اين مسأله باز هم خيلي خوب است؛ چون هم از نظر زيبايي و هم از نظر كشيدگي‌هايي كه روي بعضي مفاصل ايجاد مي‌كند، مؤثر است.

ليزر و زيبايييكي از مصارف ليزر، تأثير آن بر افزايش زيبايي پوست و انجام كارهايي است كه به زيبايي و جوان‌سازي پوست كمك مي‌كنند. عمده استفاده‌هاي ليزر در زمينه زيبايي عبارتند از:

١. پاكسازي تتومهم‌ترين و بيشترين مراجعان براي استفاده از ليزر در زمينه زيبايي را در حال حاضر افرادي تشكيل مي‌دهند كه مي‌خواهند تتو (خالكوبي) را از سطح پوست‌شان پاك كنند. در خانم‌ها بيشتر اين كار در قسمت ابرو و خط لب است و در آقايان هم به شكل خالكوبي در سطح بدن. قبلاً اين پاك‌سازي با اسيد انجام مي‌شد كه احتمال ايجاد گوشت اضافه داشت؛ اما با ليزرهاي متنوع و جديد در جلسات مختلف و در فاصله معمول بين ٤ تا ٦ هفته مي‌توان اين ضايعات را كم‌رنگ كرد. البته در ابتداي درمان شاهد زخم‌هاي سطحي هستيم كه بعد از مدتي اين زخم‌ها تبديل به ترميم‌هاي پوستي مي‌شود. متأسفانه چون در ايران عمق تتو مشخص نيست و عمدتاً از سوي افراد غيرمتخصص انجام مي‌شود، ممكن است تعداد جلسات پاكسازي طول بكشد.

٢. جوان‌سازياز آنجا كه روند كولاژن‌سازي پس از ٣٠ سالگي متوقف مي‌شود، مي‌توان با استفاده از ليزر، روند ساخت و ساز كولاژن را تحريك كرد. با تابش و نفوذ اشعه ليزر در عمقي از پوست كه كولاژن‌سازي در آنجا صورت مي‌گيرد، مي‌توان زخمي ‌ايجاد كرد كه ترميم اين زخم همراه با كولاژن‌سازي مي‌شود. ادامه اين روند و افزايش كولاژن باعث سفت شدن و استحكام پوست در سنين بالاتر مي‌شود.

٣. ليپوليزيكي از كاربردهاي جديد و پرطرفدار ليزر در امر لاغري است. به اين روش ليپوليز مي‌گوييم كه در زمينه كاهش وزن و لاغري‌هاي موضعي انجام مي‌گيرد. البته بايد توجه داشت اين روش هيچ كمكي به كاهش وزن آن‌چناني نمي‌كند و نبايد آن را به‌عنوان راهي سريع و آسان براي كاهش وزن در نظر گرفت. انجام آن زير نظر متخصص و تنها در بعضي قسمت‌هاي بدن و به شكل محدود تأثيرگذار است. حتماً هم براي جلوگيري از عوارض بعدي مانند ايجاد گوشت اضافه بايد زير نظر متخصص باتجربه انجام شود.

٤. رفع موهاي زائديكي از مشكلات خانم‌ها وجود موهاي زائد و عارضه پرمويي است كه عمدتاً در چانه اتفاق مي‌افتد. با كمك ليزر مي‌توان ٨٠ درصد اين موها را حذف كرد و البته توصيه مي‌كنيم كه هميشه ٢٠ درصد موهاي باقي‌مانده را بگذاريم بماند؛ زيرا خود عاملي براي تحريك پوست در ترميم، ساخت و سازهاي روتين كولاژن و رنگدانه است.

پنج نكته كه درباره ليزر حتماً بايد بدانيد
١. آيا ليزردرماني قطعي و هميشگي است؟مسأله مهم اين است كه بايد ليزر را به عنوان روشي مكمل و همراه با ساير روش‌هاي درماني در نظر گرفت. در همه مواردي كه با ليزر انجام مي‌شود، هدف بهبودبخشي تا حد امكان است. قطعاً يك‌سري عارضه‌هاي پوستي درمان صددرصد و قطعي ندارند؛ اما وجود ليزر كمك مي‌كند تا علايم و عوارض آنها كم‌رنگ شود يا گسترش پيدا نكند. جنس و نوع پوست فرد هم در تأثيرگذاري بيشتر ليزر نقش دارد. البته گاهي عوارض برمي‌گردند و اين‌طور نيست كه با ليزر بتوان عارضه‌اي را به شكل هميشگي رفع كرد.

٢. قبل و بعد ليزر چه توصيه‌هايي وجود دارد؟بسته به نوع ليزر و هدفي كه از آن استفاده مي‌شود، توصيه‌ها متفاوت است؛ اما قاعدتاً يك‌سري توصيه‌هاي كلي وجود دارد. براي مثال، اين كه قبل از انجام ليزر نبايد پوست را برنزه كرد؛ زيرا خشكي پوست، كار ترميم را مختل مي‌كند يا مصرف بعضي داروها مانند راكوتان بايد قطع شود. عدم استعمال دخانيات و يك‌سري اقدامات اوليه وجود دارد و بعد از ليزر هم همين موارد وجود دارند. ضمن آنكه بسته به نوع ليزر توصيه مي‌كنيم پس از ليزر كردن، مدت مشخصي شست‌وشو انجام نشود تا التهابات آن تسكين پيدا كنند.

٣. آيا استفاده از ليزر با بيماري‌ها تداخل دارد؟نمي‌توان گفت كه بيماري‌هاي زمينه‌اي مي‌توانند تأثير ليزر را كم كنند يا از بين ببرند؛ اما در بعضي موارد انجام ليزر ممنوع است و پزشك با دانستن بعضي موارد و وجود بيماري‌ها اين كار را انجام نمي‌دهد. براي مثال ديابت، يا روماتوئيد آرتريت ازجمله عارضه‌هايي هستند كه در افراد مبتلا به آنها ليزر صورت نمي‌گيرد. قطعاً فرد هنگامي‌كه براي انجام ليزر مراجعه مي‌كند، شرح حالي از خودش ارائه مي‌كند كه پزشك متأثر از آنها تصميم به انجام ليزر مي‌گيرد.

٤. آيا روش مشابه ليزر وجود دارد؟متأسفانه گاهي روش‌هاي ديگر با ليزر اشتباه گرفته مي‌شوند. اين روش‌هاي نوري اگرچه مانند ليزر تابانده مي‌شوند؛ اما ليزر نيستند. عوارضي هم ندارند و نبايد نگران بود؛ اما قطعاً ليزر ويژگي‌هايي دارد كه در آن موارد وجود ندارد. اين ويژگي‌هاي متمايز است كه اثربخشي ليزر را بيشتر مي‌كند. براي همين بهتر است با علم و آگاهي بيشتري سراغ مؤسسات و متخصصاني برويد كه نتيجه‌‌بخشي و عدم بروز مشكل در كارشان قطعيت دارد.

٥. چند جلسه ليزر براي رفع مشكلات پوستي لازم است؟قاعدتاً اين مسأله به نوع و شدت عارضه مورد نظر بستگي دارد. بافت، جنس، رنگدانه‌ها و... در هر پوست نقش تعيين‌كننده‌اي در پاسخ‌دهي فرد به انجام ليزر دارند. براي هر عارضه‌اي بسته به نوع آن و تشخيص پزشك در كنار قدرت بدني فرد در ترميم، عواملي هستند كه تعداد جلسات بهبودبخشي را مشخص مي‌كنند. نمي‌توان عنوان كرد چند جلسه قطعي براي درمان يك عارضه وجود دارد؛ اما گاهي بعضي عارضه‌ها هستند كه براي‌شان حداقل جلسات مشخص مي‌شود تا نشانه‌هاي اوليه بهبودي ظاهر شوند.
منبع: روزنامه سايه